Test Otomasyonunda Veri Yönetimi ve Ortam Farkları: Gerçekçi Testler İçin Ne Bilmeliyiz?

Merhaba,

Test otomasyonu projelerinde başarının temel taşlarından biri, doğru test verisi yönetimi ve ortamların amacına uygun kullanımıdır. Özellikle e-ticaret gibi karmaşık sistemlerde, testlerin güvenilirliği büyük ölçüde test verisinin kalitesi ve ortamların doğru seçimine bağlıdır. Bugün kendi deneyimlerimden yola çıkarak bu kritik konuyu detaylı şekilde paylaşmak istiyorum.

Test Verisi Neden Bu Kadar Önemli?

E-ticaret platformları çok sayıda bileşen içerir: kullanıcı hesapları, ürün stokları, siparişler, kampanyalar ve daha fazlası birbirine bağlıdır. Testlerin amacı, bu bileşenlerin tutarlı ve doğru çalıştığını garanti etmektir. Ancak bunu başarabilmek için elimizde doğru ve yeterli test verisi olmalıdır.

Geçmişte şu gibi sorunlarla sıkça karşılaştım:

  • “Test için kampanya kodu olan kullanıcı lazım ama veri tabanında böyle bir kayıt yok.”
  • “Aynı kullanıcı ile test yapınca veriler birbirine karışıyor, hangi test neyi bozdu anlayamıyoruz.”

Bu sorunlar testlerin güvenilirliğini ve sürdürülebilirliğini olumsuz etkiler.

Test Ortamları: Test, Staging ve Production Arasındaki Kritik Farklar

Aynı uygulamayı kullanıyor olsak da test yaptığımız ortamlar, veri ve yapılandırma açısından birbirinden farklıdır:

  • Test Ortamı (QA):
    Burada genellikle tamamen sahte ve dinamik verilerle test yapılır. İstediğim gibi veri oluşturabilir, silebilir, ortamı yeniden kurabilirim. Bu ortam, esneklik ve hız için tasarlanmıştır.
  • Staging Ortamı:
    Prod’a en yakın ortamdır. Burada veriler gerçekçi ve önceden hazırlanmıştır. Veri üzerinde oynamak kısıtlıdır çünkü burası canlı sisteme açılmadan önceki son duraktır.
  • Production (Canlı) Ortam:
    Gerçek kullanıcıların gerçek verileri bulunur. Test yapmak büyük risk taşır, çünkü canlı müşterilere zarar verebilir.

Bu farkları bilmeden yapılan testler, beklenmedik hatalara ve güven sorunlarına yol açabilir.

Dinamik Veri Üretimi ve API Kullanımı: Test İzolasyonunu Sağlamak

Testlerde karşılaştığım en büyük zorluklardan biri, verilerin testler arasında karışmasıydı. Sabit kullanıcılar ve veriler, testlerin bağımsızlığını engelliyordu. Bunu aşmak için şunları yaptım:

  • Faker Kütüphanesi ile Dinamik Veri Üretimi:
    Faker ile isim, e-posta, adres gibi verileri otomatik olarak oluşturuyorum. Örneğin, Türkçe karakter seti ile gerçekçi kullanıcı isimleri ve kullanıcı adları üretmek için: 
    Faker faker = new Faker(new Locale("tr-TR"));
String name = faker.name().fullName();
String username = faker.name().username();
  • API Üzerinden Veri Hazırlığı ve Temizliği:
    Test öncesi API çağrıları ile ihtiyaç duyduğum kullanıcı, ürün, kupon gibi verileri dinamik olarak oluşturuyorum. Test bittikten sonra bu verileri yine API aracılığıyla temizliyorum. Böylece her test izole, birbirinden bağımsız ve güvenilir hale geliyor.

Kısa Bir Başarı Hikayesi: Test Verisi Yönetimindeki İyileştirme

Daha önce “favorilere ekleme” testi yaparken sabit kullanıcı ve ürün verisi kullanıyordum. Aynı ürün zaten favorilere ekli olduğu için testler başarısız oluyordu ve veri kirliliği nedeniyle hataların kaynağını bulmak zordu.

Dinamik veri üretme ve API ile veri temizliği uygulamaya başladıktan sonra;

  • Her test kendi benzersiz verisini oluşturdu,
  • Test sonrası veriler silindi,
  • Testler tamamen izole hale geldi.

Sonuç olarak test güvenilirliği arttı, hata ayıklama kolaylaştı ve testlerin yeniden koşulabilirliği sağlandı.

Ortam Ayrımı ve Gerçekçi Veri Yönetiminin Önemi

Sadece test ortamında veri oluşturmak ve test yapmak, küçük ve orta ölçekli projeler için pratik olabilir. Ancak daha büyük sistemlerde ve üretim ortamına yakın yapılarda, staging ortamında gerçekçi ve kontrollü verilerle test yapmak gerekir.

Staging’de veriyi değiştirmek kısıtlıdır; çünkü burada canlıya çıkmadan önce son testler yapılır. Test ortamı ise hızlı, özgür ve esnek bir laboratuvar gibidir.

Bu yüzden ortamların amaçları ve sınırları iyi anlaşılmalı, test stratejileri buna göre şekillendirilmelidir.

Sonuç ve Öneriler

  • Test verisi yönetimi test sürecinin temelidir.
  • Testlerin bağımsızlığı için her test kendi verisini oluşturmalı ve temizlemelidir.
  • Faker ve API kullanımını birleştirmek, hem veri yönetiminde esneklik hem de test izolasyonu sağlar.
  • Ortamlar arasındaki farkları bilmek, test stratejilerinin başarıyla uygulanmasını sağlar.
  • Gerçekçi test verisi, testlerin başarısını doğrudan etkiler.

Umarım bu yazı deneyimlerimi paylaşarak test otomasyonu ve veri yönetimi konusunda faydalı olur. Sorularınız ve görüşleriniz için iletişime geçebilirsiniz.

Tüm Yazılara Geri Dön